Het dispensair Trottoir

Het centrum waar ik werk is begonnen als een gewoon dispensarium of een infirmerie waar de mensen naartoe komen voor medische zorgen. Nadien zijn ze ook de straat op gegaan om de mensen daar te helpen, maar gemakkelijk is dat niet. Ze zagen dat de noden groter waren dan enkel medische zorgen, dus wilden ze ook eten en onderwijs geven aan de mensen.
Er is dus een kleuterschool van een 120 kleuters met 3 klassen: petite section, moyenne section en grande section. Deze zijn "tamelijk" uitgerust doordat hier veel buitenlanders vrijdwilligerswerk komen doen en materiaal meebrengen. De dag begint meestal met een turnlesje. Rond 9u krijgen ze een ontbijtje: stokbrood, rijstmelk, yoghurt of een chocomelkje. Nadien wordt er gespeeld en gewerkt in groepjes. Er wordt vooral ook veel gezongen. Net voor ze naar huis gaan krijgen ze een maaltijdje. Armzalig, maar voor hen beter dan niks en dan worden de tanden gepoetst. Het is ook alleen in de voormiddag les voor de kleuters. Daarna is het "repose" tot 14u30. Velen slapen dan ook echt. Nadien is er nog voorbereidingstijd en huisbezoeken om de thuissituatie te leren kennen. Donderdag is er geen school voor de kleuters maar komen kinderen die vroeger hier kleuterschool gevolgd hebben een dagje terug voor herhalingsoefeningen en om te eten.
Om 17u gaan de meesten naar huis. Al blijven er een 30-tal kinderen ook overnachten in het dispensair. De groteren zorgen dan voor de kleineren. Zoals wassen, verzorging, kleren wassen,...
Overdag heb je ok nog een hele groep kidneren (van 6 jaar en ouder) die vooraf nooit naar school zijn geweest die alfoabetisatie volgen. Er zijn er zelfs die geen woord frans spreken.
Voor de jongeren zijn er de ateliers zoals bogolan, menuiserie, couturier,... Soms is het een beetje bezigheidstherapie, maar heir verdient het dispensair ook iets mee en vele kinderen komen omdat ze dan ook eten krijgen. Wanneer er werk is op de rijstvelden gaan de jongeren ook mee werken op de velden. Zelfs de kidneren van alfa helpen dikwijls met het ontgranen van de maïs. Wanneer er geoogst wordt of de verschillende granen moeten verwerkt worden gaat dat voor op de ateliers of de alfabetisatie.
Er zijn ook kippen en ander klein pluimvee die verzorgd moeten worden waarvan ze de eieren en nadien ook het vlees verbruiken en/of verkopen.
De infirmerie voor het deel van de de stad gelegen rond het dispensair is ok open tijdens de voormiddag. De kinderen van het dispensair krijgen wel steeds voorrang. Er zijn heir echt wel veel zieke en gewonden die moeten verzorgd worden, want thuis hebben ze de mogelijkheden niet. In het dispensair worden ze gratis verzorgd en krijgen ze medicatie. Veel voorkomende dingen zijn "palu" wat een malaria-aanvalletje is en meestal gepaard gaat met grote vermoeidheid, koorts en soms ook overgeven en hoofdpijn. Ook wonden die enklee dagen niet verzorgd zijn en beginnen te etteren. Soms niet om aan te zien. En dan weten dat sommige kinderen geen kick geven als ze dit proper maken. Hard hoor!
Er zijn ook vergaderingen voor de ouders om hen in te lichten over inentingen, preventie, e.d. meer. Er wordt dus echt veel en goed werk geleverd, al loopt de organisatie iet wat minder vlot dan bij ons.
Ik zal een deel geld geven aan het dispensarium, maar ook aan de gezinnen zelf wil ik iets geven, want zij hebben het nog meer nodig. Tegen kersmis gaan we met enkele vrijwilligers hier pakketten maken met rijst, melkpoeder, ballonnekes, fruit en/of groenten, balpennen,... om mee te geven aan elk kind hier. Voor de kidneren die ook op het centrum blijven slapen, proberen we af en toe eens te koken met veel groentjes, want dat ontbreekt hier wel.
Nu hebben jullie een idee hoe het hier gaat.
Als het lukt volgen er ooit nog eens fotokes, maar dat is niet zo evident.

vele groetjes,

An

mijn voorraadkastje

Mijn woonkamertje met een kookvuurtje op gas, waarmee ik af en toe eens zelf mijn potje kook. Zelfs injam en zoete aardappelen of een omeletje heb ik al gemaakt.

De kindjes van de alfabetisatie wachten in een rij om hun eten af te halen.

speeltijd: nog moeilijk voor de kleinsten, dus moeten we ze nog een beetje troosten. Er zijn ook vele zieken nu, want regenseizoen wil ook zeggen veel muggen, dus veel malaria-aanvallekes bij de kindjes hier.

De kinderen helpen ook vaak met de maïs. Al de graantjes moeten van de kolven, dus veel werk.

De kleuters eten ook op school een ontbijtje en hun middagmaal. Hier een stukje stokbrood als ontbijt.

enkele fotokes

De klas met de kleuters samen op de grond.

taallesje: het diola

Een eerste taallestje: het diola

*Het allerbelangrijkste hier is de begroeting

Bonjour (‘s morgens) ani sogoma

(tussen +\-10u en 15u) an tilè

Bonsoir (na het middagdutje) ani woela

(‘s avonds) an(i) soe

*Nadien volgt een heel vraag en antwoordgesprek:

Hoe gaat het? O ka kene wa?

Goed here

En met de familie? Somogo ou do ?

Alles ok met de familie i ka kene

En het werk ? baara do ?

Alles ok op het werk. Here

En met de kindjes? Denmisenou do?

Ca va met de kindjes. Here

*Bij vertrek:

Daaag ka an ben

Tot de volgende am be lon do

Tot vanavond am bi woe la fè

Tot straks, tot later an bi doni

Tot morgen an be sini

*als iemand thuiskomt:

Welkom dansé

Antwoord nbaa (voor een man) nsee (voor een vrouw)

*op school

Kom hier! Naïa

Stilte a dagée

Herhaal, zeg a fo

Merci barrika, anitché

Eten adoemai

Drinken djimi

Werken barra

Neen ai

Ja hum (een kuchje)

Als je langskomt, begin je de begroeting al maar te oefenen!

Ik heb alles opgeschreven zoals ik het zeg, want een echt woordenboekje heb ik hier nog niet gezien dus ik weet niet hoe je het moet schrijven.

Het eten hier!

Niet zoals in België,maar ik verhonger echt niet.
Regelmatig rijst met een vleesbouillon, groentensaus of arachidesaus. Vrij vettige, maar wel lekker en spotgoedkoop. 1€ = 665.6CFA en een rijstgerecht met saus heb je al voor 150CFA.
Too met een sausje waarij de saus het gerecht lekker maakt. Too heeft geen uitgesproken smak en is gemaakt van fijgestampte mais met water gemengd.
Injam is een groente die een beetje smaakt als aardappelen. Het si alleen veel goedkoper want aardappelen zijn hier schaars en duur. Toch eet ik hier op restaurant elke week een keertje frietjes, dus dat moet ik al niet missen. Injam wordt ook klaargemaakt zoals aardappelen: gewoon gekookt, gefrituurd of als puree. Ook de gefrituurde bakbananen of beignets zijn veel geziene tussendoortjes of bijgerechten. Per beignets betaal je dan 20 CFA ofzo die je in een plastiek zakje of stukje papier meekrijgt.
Op school krijgen we enkel rijst of too met een drupje saus als middageten. Dat is echt heel erg, vooral voor de kinderen die thuis niet veel krijgen wat hier meestal het geval is. Ook over de hygiëne is niet te spreken. Vooral niet nadenken. Het wordt lang gekookt.
's Morgens krijgen ze ook een ontbijtje en dat is een stukje stokbrood van een 8cm of yoghurt of zoete rijstmelk of chocomelk.
Wij,de vrijwilligers, kopen op straat enkele tomaatjes, komkommers om toch een beetje groenten te hebben bij de rijst.
's Avonds eet ikregelmatig een zeflbelegd broodje. Je vindt hier geen brood zoals bij ons, enkel stokbrood voor 100 a 125 CFA. Dit met tomaatjes, komkommer en een la vache qui rit kaasje. Ge weet niet hoe goed dat hier kan smaken.
Af en toe maak ikzelf groentensoepof stoof ik groentjes met een beetje pasta en anders gaan we op restaurant of eten we langs de kant van de weg een schoteltje. Veel kan ik thuis niet koken , want ik kan niks bewaren zonder koelkast.
Voor 1500 a 2000CFA heb je een brochette met lekker vlees of vis met ajuin, tomaatjes en frietjes. Stel je van het aantal groeten niet te veel voor, maar ze zijn er al.
Tussendoor koop ik dikwijls een zakje yoghurt of fruit. Voorlopig nog geen mango's, maar veel bananen, pomme cannel, papaya, ananas. Appels vind je hier ook maar zijn erg duur. Ook de guava's zijn erg lekker. De appelsienen zijn vrij droog, dus daar hou ik minder van.
Eigenlijk ben ikbest tevreden over het eten. Het meest mis ik mijn fruitsap. Raar,maar waar ik drink hier elke dag cola en veel water. Om mezelf te verwennen kan ik in marina market, een winkel met veel dure ingevoerde spullen) wel veel vinden, maar dat probeer ik te laten. Het is ook duurder dan bij ons. Als de nood het hoogst is, zal ik eens chocolade gaan halen, maar tot nu toe heb ik geen chocolade gegeten. Wel chocomelk (melkpoeder, chocpoeder en water, neen, geen choco zoals in de werf met warme melk en brokjes chocolade) gedronken of kleine koekjes gekocht van hier. Dat is voor in maart. Daar kan ik al naar uitkijken.
warme (36° en tot 48° in de vlakke zon) groetjes,
An